To co dobre dla naszego serca jest również dobre dla naszego mózgu. Wszystko, co uszkadza tętnice i naczynia krwionośne kluczowe dla przepływu krwi i dostarczania tlenu do narządów, zwiększa ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego (zatory, zawały, wylewy, udary itd.) oraz ryzyko neurodegradacji mózgu (demencja). Neurodegradacja to stopniowe, postępujące obumieranie komórek nerwowych (neuronów).
Uszkodzone i zwężone naczynia krwionośnie nie dotlenią prawidłowo mózgu.
Badania naukowe nie pozostawiają wątpliwości: osoby z grupy ryzyka chorób układu krążenia są znacznie bardziej narażone na rozwój choroby Alzheimera i innych rodzajów demencji.
U osób cierpiących na chorobę Alzheimera obserwuje się znacznie zmniejszony jest przepływ krwi w mózgu, a badania sekcyjne pokazują, że mózgi dotknięte chorobą Alzheimera zwykle wykazują znaczne uszkodzenia naczyń krwionośnych.
Co zdrowie mózgu ma wspólnego z menopauzą i uderzeniami gorąca?
W części pierwszej tego cyklu Uderzenia gorąca to o wiele więcej niż utrudniający życie objaw menopauzy. Część 1 – serce i układ krążenia przedstawiłam wyniki badań, które wskazują na związek menopauzalnych objawów naczynioruchowych z chorobami serca i układu krążenia.
W skrócie, dla przypomnienia: częste i intensywne uderzenia gorąca i nocne, zlewne poty to czynnik ryzyka rozwoju chorób kardiologicznych. Im dłużej trwają (kilka lat), tym większe ryzyko.
Jeden z mechanizmów tego działania to oddziaływanie na śródbłonek naczynia krwionośnego. Śródbłonek naczyniowy to wyściółka naczyń krwionośnych, która jest barierą pomiędzy mięśniami a krwią.
Śródbłonek naczyń krwionośnych aktywuje się pod wpływem różnych bodźców. Długotrwałe zaburzenia pracy śródbłonka i jego przedłużająca się aktywność prowadzą do jego uszkodzenia. Śródbłonek jest wrażliwy na zmiany ciśnienia krwi i spadek zawartości tlenu, dlatego tak ważne jest prawidłowe ciśnienie krwi i czyste światło naczyń krwionośnych, bez złogów blaszki miażdżycowej.
Okazuje się, że menopauzalne uderzenia gorąca niekorzystnie wpływają na funkcje śródbłonka naczyniowego, szczególnie jeśli są intensywne i długotrwałe.
A zatem z jednej strony mamy potwierdzone zwiększone ryzyko chorób układu krążenia i serca, jeśli kobieta cierpi na intensywne i długotrwałe uderzenia gorąca i nocne poty. Z kolei problemy z układem naczyniowo sercowym to niekorzystne działanie na mózg, sprzyjające jego neurodegeneracji.
Dobry przepływ krwi w mózgu jest niezbędny do oczyszczania mózgu ze specyficznych złogów białkowych charakterystycznych dla choroby Alzheimera. Wszystko, co zmniejsza przepływ krwi, może zwiększać ryzyko choroby Alzheimera i odwrotnie: wszystko, co zwiększa przepływ krwi, może zmniejszyć ryzyko choroby Alzheimera.
Podsumowując tę cześć: prawidłowe ciśnienie krwi i czyste, nie zwężone naczynia krwionośnie to mniejsze ryzyko zarówno chorób układu naczyniowo-sercowego jak i demencji i choroby Alzheimera.
Objawy naczynioruchowe i markery choroby Alzheimera
Aż 2/3 osób chorych na Alzheimera to kobiety. Naukowcy próbują wyjaśnić to zjawisko badając czynniki charakterystyczne dla życia kobiet, które nie występują u mężczyzn.
Długo sądzono, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest fakt, iż kobiety żyją dłużej, jednak ten argument nie jest wystarczającym wytłumaczeniem. W większości krajów rozwiniętych kobiety przeżywają mężczyzn o 6-8 lat, to za mało aby wyjaśnić aż taką równicę w powszechności zachorowań. Choroba Alzheimera rozwija się w mózgu kilkadziesiąt lat.
Co takiego mają kobiety a nie mężczyźni? Menopauzę a wraz z nią objawy naczynioruchowe (wazomotoryczne).
Nowe badania sugerują, że nocne poty i uderzenia gorąca mogą być wczesnym wskaźnikiem choroby Alzheimera.
Aby dowiedzieć się jaką rolę może odgrywać menopauza w rozwoju choroby Alzheimera, badacze postanowili ustalić, czy obiektywnie ocenione objawy wazomotoryczne są powiązane z biomarkerami choroby Alzheimera. Odnalezienie takiego związku jest ważne, pozwala ocenić ryzyko rozwoju choroby u pacjenta na dziesięciolecia przed wystąpieniem otępienia spowodowanego chorobą Alzheimera.
Charakterystyka badania z 2023 roku, biomarkery choroby Alzheimera:
- W latach 2017 – 2020 zbadano 250 kobiet, wiek od 45 do 67 lat, kobiety w późnej perimenopauzie lub po menopauzie.
- Wykluczono kobiety, które w przeszłości cierpiały na zaburzenia neurologiczne, przeszły menopauzę chirurgiczną, stosowały hormonalną terapię menopauzalną lub inne niehormonalne formy leczenia objawów naczynioruchowych.
- Kobiety poddano 24-godzinnemu ambulatoryjnemu monitorowaniu przewodnictwa skóry w celu oceny objawów naczynioruchowych. To bardzo podnosi jakość badania, w odróżnieniu do objawów naczynioruchowych deklarowanych w ramach subiektywnego odczucia.
- Zbadano stężenia kilku biomarkerów choroby Alzheimera w osoczu, w tym min. stosunek amyloidu β 42 do amyloidu β 40 (obniżony stosunek biomarkerów Aβ1-42 oraz Aβ1-40 może sygnalizować zwiększone ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera).
Rezulat badania:
Obiektywnie ocenione objawy naczynioruchowe występujące podczas snu były powiązane ze znacząco niższym poziomem amyloidu β 42/amyloidu β 40, co wskazywało na większą patologię β amyloidu w mózgu. Wyniki pozostały istotne po dodatkowym uwzględnieniu estradiolu i snu.
A po ludzku:
Wyniki badania wskazują, że uderzenia gorąca odczuwane podczas snu mogą być wskaźnikiem ryzyka wystąpienia otępienia spowodowanego chorobą Alzheimera u kobiet. Naukowcy doszli również do wniosku, że większa liczba uderzeń gorąca podczas snu była powiązana ze zwiększonym ryzykiem choroby Alzheimera.
Badania z 2022 r. – objawy naczynioruchowe i uszkodzenia istoty białej mózgu.
Ta sama grupa naukowców w innym badaniu odnotowała związek między uderzeniami gorąca i nocnymi potami oraz zwiększonym uszkodzeniem istoty białej mózgu, biomarkerem choroby małych naczyń krwionośnych w mózgu, która może prowadzić do chorób takich jak demencja, w tym choroba Alzheimera.
Istota biała pełni wiele ważnych funkcji. Struktura ta odpowiada przede wszystkim za prawidłowe myślenie, naukę, koncentrację i procesy poznawcze, a kluczowe spośród nich to uwaga, percepcja, pamięć. Zmiany w istocie białej mózgu są obserwowane u większości pacjentów z otępieniem typu alzheimerowskiego.
PODSUMOWANIE
Badania wskazują, że kobiety, które mają uderzenia gorąca lub objawy naczynioruchowe, szczególnie te, które pojawiają się podczas snu, mogą być bardziej narażone na chorobę Alzheimera
Należy jednak pamiętać, że korelacja nie zawsze jest równa związkowi przyczynowo – skutkowemu. Jak podkreślają sami naukowcy badanie nie może nam powiedzieć, czy objawy naczynioruchowe u kobiet w okresie menopauzy mogą powodować chorobę Alzheimera.
A zatem bez paniki. Oto jak możemy wykorzystać wnioski z tych badań w codziennym życiu.
Skoro wiemy, że objawy naczynioruchowe mogą być powiązane ze zwiększonym ryzykiem rozwoju choroby Alzheimera ważne jest aby ograniczać, najlepiej wyeliminować, czyli leczyć.
Nie brać na przetrzymanie, nie być dzielną, tylko myśleć o zdrowiu swoich naczyń krwionośnych, efektywnym przepływie krwi w mózgu, oczyszczaniu ze złogów białkowych. Jeśli częste, intensywne uderzenia gorąca i nocne poty mogą zwiększać ryzyko (jakiejkolwiek) choroby, trzeba dążyć do ich eliminacji.
Możesz skorzystać z HTM (hormonalnej terapii menopauzalnej), z leków niehormonalnych, preparatów ziołowych – nie ma znaczenia jaki znajdziesz sposób na zniwelowanie swoich objawów naczynioruchowych.
Njaważniejsze jest proaktywne działanie na długo PRZED wystąpieniem objawów demencji i choroby Alzheimera.
Warto aby lekarze uwzględniali objawy wazomotoryczne jako specyficzne dla kobiet markery zdrowia mózgu kobiet w średnim wieku, ale wątpię aby te badania były powszechnie znane, lepiej na tym etapie wziać sprawy we własne ręce.
Na rozwój choroby Alzheimera ma wpływ wiele czynników. Im więcej ich znamy tym lepiej możemy zadbać o siebie aby jej uniknąć.
Plan działania, aby ograniczyć ryzyko demencji i choroby Alzheimera:
- Dbaj o zdrowy profil lipidowy i prawidłowe ciśnie krwi, prawidłowy poziom glukozy.
- Wyjdź z insulinooporności, lecz cukrzycę typu 2.
- LECZ uderzenia gorące i nocne poty.
- Ryzyko chorób neurodegeneracyjnych zmniejsza odżywianie w stylu śródziemnomorskim: owoce, warzywa, produkty pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze, chude mięso, ryby.
- Aktywność fizyczna zmniejsza ryzyko zarówno demencji jak i choroby Alzheimera. Badania pokazują, że u osób, które więcej ćwiczą, ryzyko wystąpienia jakiejkolwiek demencji jest mniejsze i dotyczy to nawet dorosłych z łagodnymi zaburzeniami funkcji poznawczych.
Bardzo dużo na temat wsparcia zdrowia mózgu w dojrzałości piszę w swojej książce “Menoapuza. Instrukcja obsługi”. Możesz ją kupić TUTAJ.
